75 năm ngày Nhật Bản đầu hàng trong Thế chiến thứ II, mối quan hệ với Trung Quốc và Hàn Quốc vẫn căng thẳng

Đã 75 năm trôi qua, hậu quả của cuộc chiến vẫn chưa được giải quyết xunh quanh mối quan hệ giữa Nhật Bản với Trung Quốc và Hàn Quốc, ngay cả khi Nhật Bản phải tổ chức buổi lễ tưởng niệm với quy mô nhỏ do phải lo đối phó với đại dịch Covid-19. Ở Nhật Bản, sự đồng thuận về hậu quả của chiến tranh là điều khó có được.

Dưới thời thủ tướng Shinzo Abe, ông có lập trường cứng rắn, ít tỏ ra mềm mỏng để thể hiện sự hối lỗi của Nhật Bản với các nước nạn nhân. Và đặc biệt, ông muốn sửa đổi cả hiến pháp hoà bình thời hậu chiến, mà những người thuộc nhóm bảo thủ coi đó là biểu tượng của sự thất bại, nhục nhã. Nhưng với đa số người dân, họ lại phản đối điều này, họ coi hiến pháp như một con đê chắn lại những cơn sóng sai lầm từ quá khứ. Họ muốn bình yên.

“Di sản của chiến tranh, những vấn đề chưa được giải quyết, như công lý và sự hiểu biết về lịch sử, vẫn còn rất nhiều đối với chúng tôi.”

Daniel Sneider (Giảng viên nghiên cứu về Đông Á , Đại học Stanford)

“Liệu thời gian có chữa lành mọi vết thương không? Chẳng bao lâu nữa, những người đã từng trải qua chiến tranh rồi cũng sẽ ra đi… Các vấn đề có biến mất không? Không, không phải vậy, bởi vì chúng được bọc bởi đặc tính xã hội ở các quốc gia này.

Với người Hàn Quốc, họ đánh dấu ngày 15/8 là “Ngày Giải phóng Đất nước”, họ vẫn còn phẫn nộ với chế độ thực dân của Nhật Bản (1910 – 1945). Trong khi ở Trung Quốc, những ký ức cay đắng về cuộc xâm lược và chiếm đóng của Nhật Bản từ năm 1931 – 1945 vẫn chưa mờ. Họ kỷ niệm ngày “Chiến thắng Nhật Bản” vào ngày 3/9, một ngày sau khi Tokyo chính thức đầu hàng.

Do đại dịch Covid-19 đang lan rộng, nên các cuộc tranh luận thường nổ ra về trách nhiệm trong chiến tranh của Nhật Bản cũng gần như không xuất hiện. Dù trong thời điểm kỷ niệm 70 năm, thủ tướng Abe đã đánh dấu cuộc tranh luận bằng một tuyên bố gây tranh cãi.

Vào thời điểm đó, Abe đã bày tỏ “Vô cùng đau buồn” về xung đột. Nhưng lại nói rằng, các thế hệ tương lai không nên tiếp tục xin lỗi về những sai lầm trong quá khứ, và không đưa ra lời xin lỗi mới.

Nhật hoàng Hirohito,  1937 (Ảnh AP)
Nhật hoàng Hirohito, 1937 (Ảnh AP)

Nỗi sợ bị lôi kéo vào xung đột quân sự tiếp tục tác động mạnh mẽ lên dư luận. Trong khi đó, thái độ của các nhà lãnh đạo bảo thủ Nhật Bản về quá khứ trong chiến tranh, khiến họ không nói hay làm gì có thể thuyết phục các nước láng giềng rằng, Nhật Bản thực sự ăn năn, giáo sư Gerry Curtis nói(Đại học Columbia). Có lẽ sẽ mất 100 năm để Nhật Bản thoát ra khỏi bóng đen của Chiến tranh Thế giới II.

Cuộc tranh cãi với Seoul, về việc người Hàn Quốc bị buộc phải làm việc cho các công ty Nhật Bản thời chiến. Và đặc biệt là, “confort women”, một cách nói để chỉ những người bị ép làm nô lệ tình dục trong các nhà thổ quân sự thời chiến của Nhật Bản, vẫn là tiêu điểm.

Một tòa án Hàn Quốc tuần trước cho biết, họ sẽ bắt đầu các thủ tục bán tài sản của Nippon Steel bị tịch thu, sau khi công ty này không tuân theo lệnh năm 2018 của Tòa án Tối cao Seoul, về việc bồi thường cho công nhân Triều Tiên thời chiến.

Chính phủ Nhật thì nói, vấn đề đã được giải quyết bằng một hiệp ước bình thường hóa quan hệ năm 1965, và đe dọa sẽ trả đũa nếu việc bán tài sản này được tiến hành. Mối thù giữa các đồng minh của Mỹ đã lan sang lĩnh vực thương mại và an ninh vào năm ngoái.

“Các mối quan hệ sẽ đối mặt với một cuộc khủng hoảng khác, mặc dù không phải ngay lập tức.”

Chang Ho-jin (cựu Thư ký Tổng thống Hàn Quốc)

Và nói, những tranh cãi về “comfort women” đã được giải quyết bằng một thoả thuận vào 2015. Theo đó, Thủ tướng Abe đã xin lỗi, và cam kết cấp quỹ hỗ trợ cho những người còn sống sót. Nhưng chính phủ của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đã tuyên bố thỏa thuận này là sai lầm.

Quân đội Nhật Bản tiến vào Quảng trường Fullerton ở Singapore vào tháng 2/1942. Ảnh: Bảo tàng Chiến tranh Đế quốc
Quân đội Nhật Bản tiến vào Quảng trường Fullerton ở Singapore vào tháng 2/1942. Ảnh: Bảo tàng Chiến tranh Đế quốc

Trong khi đó, mối quan hệ của Nhật Bản với Trung Quốc đã được cải thiện trước chuyến thăm dự kiến ​​của Chủ tịch Tập Cận Bình, nhưng chuyến đi đã bị hoãn lại vì sự bùng phát của Covid-19.

Một số thành viên đảng cầm quyền Nhật Bản muốn chuyến thăm bị hủy bỏ, vì sự kìm hãm của Bắc Kinh đối với Hồng Kông và nỗ lực khẳng định các yêu sách lãnh thổ ở Biển Đông.

Trung Quốc bị kẹt trong cuộc đối đầu với Mỹ về nhân quyền, thương mại và an ninh, đã bỏ qua các xung đột lịch sử với Nhật Bản. Tokyo tuy chia sẻ mối quan ngại của Mỹ về Trung Quốc, nhưng nền kinh tế của các nước châu Á lại gắn chặt với nhau.

Andrew Horvat, một giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Quốc tế Josai (Tokyo), cho biết: “Các vấn đề lịch sử vẫn chưa được giải quyết, chúng vẫn đang ở mức căng thẳng”.

Kể từ năm 2013, Thủ tướng Abe đã không đến thăm đền Yasukuni ở Tokyo, nhằm tránh một điểm nhấn tiềm năng với Bắc Kinh. Nơi mà các nhà lãnh đạo thời chiến bị kết án là tội phạm chiến tranh, được tôn vinh vì đã chết trong chiến tranh. Tuy nhiên, nguy cơ về mối thù vẫn tồn tại.

Huang Dahui, một chuyên gia về Nhật Bản tại Đại học Nhân dân Trung Quốc, cho biết: “Mặc dù nhiều thập kỷ đã trôi qua, nhưng vết thương của chúng ta sau chiến tranh vẫn chưa hoàn toàn lành lặn”.

Share this article
0
Share
Shareable URL
Prev Post

Kênh Youtube phim hoạt hình: Các hãng của Nhật Bản cùng hợp tác

Next Post

Bắt giữ Châu Đình có thể làm phức tạp thêm mối quan hệ Nhật – Trung

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Read next
Chú ý: website có sử dụng cookies, tìm hiểu về chính sách tại đây.