Nếu là người Hà nội sẽ chẳng ai là không biết phố Cầu Gỗ, đó là một con phố ngắn dài hơn 200m nối từ phố Hàng Thùng chỗ ngã tư cuối phố Hàng Bè đầu phố Hàng Dầu đến giáp góc hai phố Hàng Đào và đầu Hàng Gai, cạnh quảng trường Đông Kinh nghĩa thục.
Từ thời Lê sơ tức khoảng thế kỷ 15, phố Cầu Gỗ đã được hình thành và nguyên là đất của ba thôn Nhiễm Thượng, Hương Minh và thôn Thăng Bình thuộc tổng Hữu Túc sau đổi là tổng Đông Thọ huyện Thọ Xương cũ.
Phố Cầu Gỗ tuy nhỏ nhưng có tới cái ba đình ở ba thôn, đó là đình Nhiễm Thượng nay là số nhà 64, thờ thành hoàng.
Còn thôn Hương Minh thì nguyên là thôn Hàng Chè, một thôn chuyên bán lá chè tươi. Thôn này ở vào quãng cuối phố Cầu Gỗ ngày nay, chỗ tiếp giáp các phố Đinh Liệt, Đinh Tiên Hoàng, Đình Hương Minh nằm ở số nhà 30 phố Đinh Liệt.
Còn đình thôn Thăng Bình ở khu vực cuối phố, giáp Đinh Tiên Hoàng, nằm ở nhà số 9 Đinh Tiên Hoàng, vừa cải tạo nhưng tầng 3 vẫn còn giữ được hai cột hoa biểu ở hai bên.
Vào khoảng hơn một trăm năm trước đây, phía Bắc phố này là một cái hồ khá rộng gọi là hồ Thái Cực hay hồ Hàng Đào (trên bản đồ 1885 lại ghi là hồ Gia Ngư). Hồ này thông với hồ Gươm bằng một cái ngạch, trên ngạch đó có bắc một cái cầu gỗ để đi lại.
Chuyện phố cổ
Trước năm 1890 người Pháp đã gọi là rue du Pont en bois tiếng Việt nghĩa là phố Cầu Gỗ.
Khi Pháp chiếm Hà Nội, đã cho lấp hồ, lấp cả cái ngạch có chiếc cầu gỗ ấy để mở rộng phố, nhưng dân chúng vẫn gọi là phố Cầu Gỗ và kể từ năm 1945 cho đến nay con phố này vẫn giữ cái tên cũ.
Trên phố Cầu Gỗ đến đầu thế kỷ 20 vẫn còn có nhiều ngôi nhà hẹp lòng, chỉ trên 2m bề ngang, xây kiểu một tầng lợp ngói ta hoặc hai tầng chồng diêm thấp lè tè, cửa bức bàn, câu đầu quá giang bằng gỗ phiến, tưởng như sắp xiêu vẹo, phải tỳ vào vai hai nhà bên mà đứng, nóc nhà còn đắp cột trụ như người đội mũ bình thiên. Tường thì trộn mật giọt làm vữa nên mùa nồm chảy nước ướt cả nền nhà vốn đã thấp hơn mặt đường đến vài ba bậc.
Từ thời trước, người dân nơi đây đã kinh doanh những ngành nghề mà nay người ta gọi là “dịch vụ” trong đời sống đô thị.
Phố Cầu Gỗ từng nổi danh vì chuyên bán sơn và các loại dầu cung cấp cho thợ làm tranh sơn mài, gắn thùng gỗ, bả hoành phi, câu đối. Ở đây có một cửa hàng làm mũ mà chủ nhân chính là người đã chế ra cái khăn xếp che đầu trang nghiêm và tiện lợi thay cho việc búi tó hoặc quấn khăn theo lối cũ của đàn ông Việt nam.
Ngoài ra, đến đầu thế kỷ 20 phố Cầu Gỗ còn có thêm một nghề mới và khá đặc biệt đó là nghề đóng xe tay.
Ngoài ra cái tên Cầu Gỗ còn được dùng để gọi cho một cái ngõ nối phố Gia Ngư với phố Cầu Gỗ. Ngõ này thời Pháp thuộc có tên là phố Nguyễn Trọng Hợp. Năm 1945 đổi thành phố Trần Văn Cao, năm 1949 đổi thành phố Cao Bá Nhạ. Tháng 6-1965 được chính thức đổi tên là ngõ Cầu Gỗ cho đến nay.
Bây giờ phố Cầu Gỗ xưa chỉ còn lại trong ký ức của những người có tuổi và đã sống từ lâu năm ở Hà Nội.
Phố Cầu Gỗ ngày nay đã đổi thay rất nhiều, thay vào đó là những nét hiện đại hòa lẫn với dáng vẻ cổ kính. Những cửa hàng chuyên bán đồ cao cấp với những nhà hàng sang trọng và khách sạn để phục vụ khách du lịch.
Tác giả: Tuệ Phong
Lưu ý: Bài viết thuộc bản quyền của người đã viết bài. Toàn bộ nội dung được đăng tải lại trên Tour Blog có thể được chỉnh lại những từ viết tắt, lỗi chính tả, đoạn quá dài,… với mục đích giúp bạn đọc dễ dàng đọc thuận lợi hơn. Một số hoặc toàn bộ ảnh có thể bị thay thế, được thêm vào bằng các ảnh tương ứng so với bài gốc nhằm mục đích bảo đảm quyền riêng tư, và nội dung thêm sinh động, xin thông cảm.