Ông Masaki Kitashiba (48 tuổi), chủ của cửa hàng bento Hidamari ở thành phố Hyogo (tỉnh Kobe), phía tây Nhật Bản, cho biết, “Cửa hàng sẽ ngừng hoạt động nếu không có các sinh viên nước ngoài làm việc bán thời gian ở đây. Họ đã giúp đỡ rất nhiều”.
Có khoảng 10 sinh viên đến từ Myanmar đang theo học các trường senmon, hoặc trường tiếng Nhật trong thành phố, hiện đang làm việc tại Hidamari. Các sinh viên, mỗi người làm ở đây từ 3 tới 5 ngày mỗi tuần. Chủ yếu làm việc từ 6 đến 9 giờ sáng vào những ngày họ phải tới trường, hoặc tới 11 giờ sáng nếu được nghỉ. Lương mỗi giờ của họ là 950 yên (khoảng 200.000VNĐ).
Một sinh viên Myanmar 22 tuổi đang đổ nước sốt lên giữa miếng thịt lợn, và sau đó rắc vừng lên để đảm bảo “nước sốt sẽ không bị trào ra ngoài khi đậy nắp”. Cô đã làm việc tại đây từ tháng 8/2019, hiện đang theo học tại một trường Nhật ngữ ở quận Nagata. Cô thức dậy lúc 5:30 sáng, phụ trách làm salad và sắp xếp đồ ăn vào hộp cơm cho buổi trưa.
Cửa hàng sẽ ngừng hoạt động nếu không có họ!
Masaki Kitashiba – Chủ cửa hàng cơm hộp Hidamari
Cô kể, “mọi người rất tốt, tôi cảm thấy thoải mái khi làm việc ở đây. Thật vui vì mọi người rất vui tính và hay đùa. Tôi thì cũng hoàn thành tốt công việc của mình”. Cô dự định sẽ theo học trường senmon, chuyên về công nghệ thông tin, và đã có mục tiêu về sự nghiệp tại Nhật Bản.
Hidamari đã tuyển du học sinh nước ngoài vào làm khoảng 10 năm nay. Mọi chuyện bắt đầu từ khi một sinh viên Myanmar tới và hỏi rằng, liệu họ có thể làm việc từ sáng sớm trước khi đến trường hay không. Đã có khoảng 30 sinh viên nước ngoài làm việc tại cửa hàng trong những năm qua, thông qua kết nối từ du học sinh đầu tiên này.
Kitashiba nhận xét, “Các nhân viên bán thời gian thông thường chỉ có thể đến vào khoảng 9 giờ sáng. Họ luôn đúng giờ và làm việc siêng năng. Tôi muốn tiếp tục làm việc với họ lâu dài”.
Năm 2008, chính phủ Nhật Bản đưa ra kế hoạch nhận khoảng 300.000 du học sinh viên nước ngoài đến đất nước này. Đây như một phần của sáng kiến ”chiến lược toàn cầu”, và tìm cách thu hút những sinh viên “đặc biệt” đến Nhật Bản vào năm 2020.
Theo Tổ chức Dịch vụ Sinh viên Nhật Bản (JASSO), số lượng sinh viên nước ngoài ở Nhật Bản đã tăng từ 120.000 trong năm học 2008 lên 310.000 vào năm 2019. Ông Toru Inoue, giáo sư xã hội học và nghiên cứu viên tại Đại học Hitotsubashi của Tokyo, gọi chính sách của chính phủ là “một hệ thống thu hút số lượng lớn lao động nhập cư, dưới danh nghĩa du học sinh”.
Còn theo số liệu của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, số lượng sinh viên nước ngoài đi làm thêm đạt 318.278 người vào cuối tháng 10/2019, chiếm 19% tổng số lao động nước ngoài tại Nhật Bản. Ngoài ra, nghiên cứu của JASSO cho thấy, 75% người nước ngoài du học Nhật Bản vào năm 2017 đã từng làm công việc bán thời gian. Phần lớn trong số họ làm việc tại các cửa hàng tiện lợi và quán ăn.
Cuộc sống tiện lợi ở đất nước Nhật Bản sẽ không thể tiếp tục dễ dàng, nếu không có sinh viên nước ngoài. Kitashiba nói, “Sinh viên người Nhật Bản thì không muốn làm việc từ sáng sớm. Nên tôi rất biết ơn sự có mặt của các du học sinh nước ngoài”.
Trong khi những sinh viên như vậy đến Nhật Bản với nguyện vọng vừa học vừa làm, nhưng trong số họ cũng đã có vô số người mệt mỏi vì họ không thể kiếm được nhiều như họ mong đợi. Và nhiều người Nhật cho rằng, đầy là một nhiệm vụ cấp bách, cần cải thiện cho sinh viên nước ngoài.